Επεξεργασία Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (1922-1991)

Η '''Σοβιετική Ένωση''', επίσημα '''Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών''' ('''ΕΣΣΔ'''),<ref group="σημ">Ρωσικά: Союз Советских Социалистических Республик (СССР)</ref> ήταν μια διεθνής ένωση [[Μαρξισμός-Λενινισμός|μαρξιστικών-λενινιστικών]] [[Σοσιαλιστικό κράτος|σοσιαλιστικών κρατών]] που υπήρξε στην Ευρασία από το 1922 έως το 1991.

Ιδρύθηκε το 1922 ως ένωση τεσσάρων σοσιαλιστικών δημοκρατιών, οι οποίες σχηματίστηκαν μετά την [[Οχτωβριανή επανάσταση]] του 1917: τη [[Ρωσική Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία|Ρωσική ΣΟΣΔ]], την [[Υπερκαυκασιανή Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία (1922-1936)|Υπερκαυκασιανή ΣΟΣΔ]], την [[Ουκρανική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία|Ουκρανική ΣΣΔ]] και τη [[Λευκορωσική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία|Λευκορωσική ΣΣΔ]]. Στα χρόνια που ακολούθησαν προστέθηκαν η [[Ουζμπεκιική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία|Ουζμπεκική ΣΣΔ]] και η [[Τατζικική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία|Τατζικική ΣΣΔ]], ενώ η Υπερκαυκασιανή ΣΟΣΔ διασπάστηκε το 1936 σε μικρότερες δημοκρατίες: τη [[Γεωργιανή Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία (1921-1991)|Γεωργία]], την [[Αρμενική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία|Αρμενία]] και το [[Αζερική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία|Αζερμπαϊντζάν]]. Από το 1956 ως το 1991, η ένωση αριθμούσε 15 δημοκρατίες-μέλη, δυο από τις οποίες είχαν δικούς τους εκπροσώπους στα [[Ηνωμένα Έθνη]].

Η ΕΣΣΔ αποτελούσε μια σημαντική τομή στην πολιτική εκπροσώπηση της [[Προλεταριάτο|εργατικής τάξης]], καθώς αποτελούσε το πρώτο σοσιαλιστικό κράτος στην ιστορία. Αυτό ήταν ένα μεγάλο επίτευγμα, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη ότι την ίδια περίοδο οι εργάτες στο [[Ιμπεριαλιστικός πυρήνας|Δυτικό κόσμο]] παλεύανε για τα βασικά [[Συνδικαλισμός|συνδικαλιστικά]] τους δικαιώματα. Το [[σοβιετικό σύνταγμα του 1924]], όπως και [[Σοβιετικό σύνταγμα του 1936|αυτό του 1936]], υπήρξαν από τα πιο προοδευτικά πολιτικά επιτεύγματα στην ιστορία.

Η Σοβιετική Ένωση αναπτύχθηκε κάτω από συνθήκες μεγάλης πίεσης εκ μέρους των [[Καπιταλισμός|καπιταλιστικών]] κρατών και του παγκόσμιου [[Ιμπεριαλισμός|ιμπεριαλισμού]]. Στη διάρκεια του [[Ρωσικός εμφύλιος πόλεμος|ρωσικού εμφυλίου]], ο οποίος άρχισε το 1918, δέχτηκε αλλεπάλληλες εισβολές από την [[Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Βόρειας Ιρλανδίας|Αγγλία]], τη [[Γαλλική Δημοκρατία (1870-1940)|Γαλλία]], τις [[Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής|Ηνωμένες Πολιτείες]], τη [[Ιαπωνική Αυτοκρατορία (1868-1947)|Ιαπωνία]], τη [[Δημοκρατία της Πολωνίας (1918-1939)|Πολωνία]] και μερικές άλλες, μικρότερες, ευρωπαϊκές δυνάμεις. Μερικές από τις παρεμβάσεις αυτές κατάφεραν να ανατρέψουν προσωρινά ορισμένα από τα τοπικά [[σοβιέτ]] και να εγκαταστήσουν [[Αντικομμουνισμός|αντικομμουνιστικά]] καθεστώτα-μαριονέτες, παρόλο που τελικά απέτυχαν να αποτρέψουν την ίδρυση της Σοβιετικής Ένωσης.

Σχεδόν δυο δεκαετίες αργότερα, στη διάρκεια του [[Β' Παγκόσμιος Πόλεμος|Β' παγκοσμίου πολέμου]], η [[Γερμανικό Ράιχ (1933-1945)|ναζιστική]] εισβολή στην ΕΣΣΔ αποτέλεσε το δεύτερο ιμπεριαλιστικό πόλεμο εναντίον της, αυτή τη φορά στο όνομα του [[Φασισμός|φασισμού]]. Παρόλο που οι φασίστες κατάφεραν καταστροφικά πλήγματα στη δυτική ΕΣΣΔ και το πληθυσμό της, ο [[Κόκκινος στρατός των Εργατών και Αγροτών|Κόκκινος στρατός]] τελικά απέκρουσε τις ναζιστικές δυνάμεις και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ήττα του γερμανικού [[Ναζισμός|ναζισμού]] το 1945.

Παρά τις δυσκολίες αυτές, η Σοβιετική Ένωση κατάφερε να φέρει ορισμένες από τις πιο εντυπωσιακές οικονομικές εξελίξεις στη σύγχρονη ιστορία. Ο σοσιαλισμός μετέτρεψε μια χώρα αγράμματων και πεινασμένων [[Αγροτιά|αγροτών]] σε μια βιομηχανική υπερδύναμη με μια από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες οικονομίες στον πλανήτη. Ο σοβιετικός λαός ήταν ένας από τους πιο εγγράμματους και υγιείς πληθυσμούς, και είναι υπεύθυνος για μερικά από τα πιο εντυπωσιακά επιστημονικά και βιομηχανικά επιτεύγματα του κόσμου. Το μοντέλο που ανέπτυξε και χρησιμοποίησε η ΕΣΣΔ αποτέλεσε επιδραστικό πρότυπο για πολλά μετέπειτα σοσιαλιστικά εγχειρήματα, όπως στην [[Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας|Κίνα]], στην [[Δημοκρατία της Κούβας|Κούβα]] και στο [[Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Βιετνάμ|Βιετνάμ]].

Από το 1988 και έπειτα, πολλές από τις σοβιετικές δημοκρατίες αποσχίστηκαν από την Σοβιετική Ένωση, με αποκορύφωμα την [[Διάλυση της ΕΣΣΔ|παράνομη διάλυσή της]] το 1991. Τα πρώην εδάφη της πλέον καταλαμβάνουν τα εξής κράτη και κρατίδια:
* [[Ρωσική Ομοσπονδία|Ρωσία]]
* [[Δημοκρατία της Λιθουανίας|Λιθουανία]]
* [[Δημοκρατία της Λετονίας|Λετονία]]
* [[Δημοκρατία της Εσθονίας|Εσθονία]]
* [[Δημοκρατία της Λευκορωσίας|Λευκορωσία]]
* [[Ουκρανία]]
* [[Υπερδνειστριακή Μολδαβική Δημοκρατία|Υπερδνειστρία]]
* [[Δημοκρατία της Μολδαβίας|Μολδαβία]]
* [[Γεωργία (κράτος)|Γεωργία]]
* [[Δημοκρατία του Αζερμπαϊντζάν|Αζερμπαϊντζάν]]
* [[Δημοκρατία της Αρμενίας|Αρμενία]]
* [[Αρτσάχ]]
* [[Δημοκρατία της Αμπχαζίας|Αμπχαζία]]
* [[Δημοκρατία της Νότιας Οσετίας|Νότια Οσετία]]
* [[Δημοκρατία του Καζαχστάν|Καζαχστάν]]
* [[Δημοκρατία του Ουζμπεκιστάν|Ουζμπεκιστάν]]
* [[Δημοκρατία του Τουρκμενιστάν|Τουρκμενιστάν]]
* [[Δημοκρατία του Τατζικιστάν|Τατζικιστάν]]
* [[Δημοκρατία της Κιργιζίας|Κιργιστάν]]